Gdzie i jak poszukiwać wiedzy o PWK?

Rozpoczynając swoją przygodę z rekonstrukcją historyczną powinniśmy zacząć od zdobycia wiedzy o sylwetce, którą chcemy odtwarzać. Jest to niezbędne, aby móc prezentować wybraną przez nas organizację w pełni poprawnie, a także by móc o niej opowiedzieć i przedstawić jej historię w jak najbardziej szczegółowy sposób. Bardzo często dostajemy pytania, gdzie szukać informacji i wskazówek, dlatego poniżej prezentujemy krótkie zestawienie, które może być pomocne młodym stażem rekonstruktorkom PWK.

1. Ikonografia:

Historię PWK możemy poznać nie tylko poprzez czytanie literatury, ale także dzięki studiowaniu historycznych fotografii. Przeglądanie oryginalnych zdjęć z okresu poprzedzającego II wojnę światową pozwala na dostrzeżenie rozbieżności między regulaminami mundurowymi a rzeczywistością (a jest ich wiele!) oraz między innymi ustalić jakie fryzury noszono do pewiackich beretów, czy w jakim wieku były członkinie PWK. Przede wszystkim dziewczyny „z tamtych czasów” stają się nam dużo bliższe. Często podkreślam, że PWK to była bardzo radosna Organizacja – z jednej strony przygotowania do ewentualnego wybuchu wojny, a z drugiej strony cudowny, wspólnie spędzony czas i zawiązywanie przyjaźni – często na całe życie. Doskonale widać to na fotografiach – uśmiechnięte twarze, przepełnione pasją i radością działania dziewczęta, gotowe stanąć do służby w każdym momencie swojego życia.

Gdzie najlepiej szukać fotografii związanych z Przysposobieniem Wojskowym Kobiet?

Polecamy zajrzeć tutaj: zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego, zbiory Ośrodka Karta, książki (w szczególności „Czekając na rozkaz” Elżbiety Zawackiej, która jest bogata w fotografie). Na naszej stronie znajdziecie galerię zdjęć archiwalnych, którą stale poszerzamy (kliknij tutaj).

2. Dokumenty i regulaminy:

Oryginalne dokumenty i regulaminy, czyli trochę wiedzy z pierwszej ręki. Przedwojenne regulaminy mają to do siebie, że pisane są bardzo prostym, jasnym i czytelnym językiem, jednakże jednocześnie są bardzo lakoniczne (zwłaszcza jeśli chodzi o umundurowanie!). Co w nich możemy znaleźć? Na pewno wspomniane już wzmianki o umundurowaniu, zasady musztry, cele działalności Organizacji, wytyczne programowe, wytyczne dotyczące prowadzenia kół lokalnych. Niektóre są dostępne w Internecie, inne jedynie w prywatnych kolekcjach.

Warto też przejrzeć czasopisma wydawane przez Organizację PWK. Jednym z popularniejszych tytułów było „Dla Przyszłości”. Był to miesięcznik w którym można znaleźć wytyczne i rozkazy, notki dotyczące ważnych rocznic, fragmenty regulaminów, kroniki z wyjazdów, fotografie, czy wyniki zawodów strzeleckich. Wiele z rubryk poświęconych jest codziennej pracy kół lokalnych, dzięki czemu możemy się dowiedzieć jak w praktyce wyglądała działalność Organizacji.

Uwaga!

„Dla Przyszłości” dostępne są między innymi w Bibliotece Narodowej w Warszawie (udostępniane na miejscu), a wybrane artykuły prezentujemy na naszej stronie.

3. Książki i opracowania:

Krótkie zestawienie książek i artykułów dotyczących tematyki PWK:
– „Przysposobienie Wojskowe Kobiet 1922 – 1939” Anna Eliza Markert
– „Czekając na rozkaz” Elżbieta Zawacka
– Biuletyn Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej 2/57/2009
– „Służba Polek na frontach II wojny światowej cz. 8” Halina Piwońska, Maria Wittek, Wacława Zastocka
– „Szkice dziejów wojskowej służby kobiet” Elżbieta Zawacka
– „Kobiety w systemie obronnym Polski w latach 1918 – 1939” Małgorzata Wiśniewska
– „Przygotowanie obronne kobiet w Polsce w latach 1921 – 1939” Małgorzata Wiśniewska

4. Wspomnienia:

Warto przejrzeć także książki zawierające biografie kobiet biorących udział w walkach podczas II wojny światowej, gdyż czasem zdarza się, że wspominają one o PWK. W ten sposób dotarłyśmy do Pani Haliny Wiśniewskiej, której historię opisuje Anna Herbich w książce „Dziewczyny z Powstania” oraz do Pani Wandy Kiałki, której historia znajduje się w książce „Dziewczyny wojenne” autorstwa Łukasza Modelskiego.
Polecamy także archiwum Historii Mówionej prowadzone przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Jeśli użyjemy opcji wyszukiwania wyświetlą się wszystkie wywiady w których Organizacja PWK zostaje wspomniana.
Dzięki przyjrzeniu się biografiom otrzymujemy odpowiedź na pytanie o dalsze losy pewiaczek i czy udział w życiu Organizacji PWK był pomocny podczas wojennej rzeczywistości.

5. Kroniki filmowe:

W Internecie udało nam się znaleźć kroniki filmowe, które zawierają fragmenty związane z Przysposobieniem Wojskowym Kobiet, które można obejrzeć tutaj. 

Czas na nasz apel!

Drogie Koleżanki!

Bardzo chcemy zachęcić Was do rozmów z nami i między sobą. Chętnie dzielimysię  naszą wiedzą i zbiorami, ale też jesteśmy świadome, że nie wiemy wszystkiego, więc bardzo jesteśmy wdzięczne za wszystkie uwagi. Bardzo się też cieszymy, gdy ktoś podsyła nam znalezione artykuły, czy zdjęcia. W komentarzach podzielcie się pozycjami książkowymi, czy linkami do stron, które Wam udało się znaleźć, a dzięki temu rozszerzymy naszą wspólną „bazę danych”.

Z góry dziękujemy i zachęcamy do współpracy!